Choroba Wysokogórska -nie jest chorobą wirusową, ani bakteryjną, pierwsze objawy mogą już wystąpić na wysokości 2000 m.n.p.m. Jest spowodowana niedotlenieniem i jest związana z dużą wysokością, gdzie panuje niskie ciśnienie.

1. Niedotlenienie - (hipoksja) zawartość procentowa tlenu w atmosferze nie zależy od wysokości, ale jego koncentracja maleje wraz z oddaleniem się od poziomu morza z powodu zmiejszającego się ciśnienia. Na dużych wysokosciach krew w organiźmie zawiera mniej tlenu niż na nizinach. Oniżenie poziomu tlenu we krwi zapoczątkowuje łańcuch zaburzeń fizjologicznych, które mogą doprowadzić nawet do śmierci.

Niedotenienie wywołuje złożone zmiany. Rośnie głębokość i szybkość oddechu, dzięki czemu wzrasta ilość dostarczanego do płuc powietrza i podnośi się ciśnienie tlenu w pęcherzykach i spada poziom CO2, co prowadzi do zaburzeń funkcjonowania organizmu. Właściwy poziom CO2 utrzymuje stałe pH krwi; wzrost szybkości oddechu może doprowadzić do homeostazy.

Na początku oddech w przypadku niedotlenie nie wzrasta i pogłebia się, poźniej maleje, aż całkowicie ustaje.

Początkowemu etapowi niedotlenienia towarzyszy przyśpieszenie czynności i wzrost objętości wyrzutowej serca, co zwiększa przepływ krwi w naczyniach krwionośnych. Jednoczesnie osocze zostaje przeniesione do tkanek, co powoduje zwiększenie koncentracji hemoglobiny we krwi.

Zaczyna działać erytopoetyna an szpik kostny powodując produkję czerwonych krwinek.

Niedotlenienie też zaburza równowagę elektrolitową i zaburza działanie pompy sodowej w komórkach, co powoduje obrzęk. Efekty niedotlenienia są bardzo podbne do skutków nadużywania alkoholu.

2. Typowe objawy:

• słabość
• zmęczenie
• duszność
• halucynacje (prowadzące do śpiączki, później do śmierci)
• miejszy apetyt
• zmiany wywołane zmiejszeniem dopływu krwi do mózgu, gdzie zlokalizowane są ośrodki regulujące funkcjonowanie organizmu:
• nudności
• wymioty
• zaburzenia snu
• utrata zdolności rozumowania
• kaszel
• zaburzenia równowagi
• ból głowy (gdy poziom tlenu we krwi obniża się, zwiększa się dopływ krwi do mózgu, a poszerzone naczynia i obrzęknięta tkanka mózgowa naciska na opony mózgowe i powoduje ból głowy)

3. Typy:

• "ostra" - (typowe objawy, ciężki przebieg, przeważnie nie prowadzi do śmierci);
• obrzęk płuc
• obrzęk mózgu
• chroniczna (u osób zamieszkjących wysokie góry)

4. Skrajne objawy - skutki:

• obrzęk płuc - rzadka, ale poważna, wczesniej rozpoznawana jako zapalenie płuc. Juz na wys. 2400 m.n.p.m. pojawia się płyn w śródmiąższu płuc, który jest zazwyczaj szybko wchłaniany, ale zgromadzony w pęcherzykach utrudnia przenikanie tlenu do krwi. Pogłębia to niedotlenienie. Chory może się udusić we własnym płynie ustrojowym. Obrzękowi towarzyszą duszności i kaszel.
• obrzęk mózgu - choroba atakuje centralny układ nerwowy. Typowe objawy to zaburzenie równowagi, brak koncentracji, halucynacje i chwijny chód. Obrzęk musi być leczony, bo prowadzi do śmierci.
• zaburzenia narządu wzroku - wywołane pow. 3000 m.n.p.m. powoduje je niedotlenienie pręcików siatkówki w oku, co zmiejsza sprawność widzenia do 50%.

5. Aklimatyzacja - mechanizm aadaptacyjny, jest podstawowym warunkiem bezpieczeństwa. Powoduje na występowaniu powolnych zmian w systemie regulującym działanie organizmu, które prowadzi do dotlenienia tkanek w stopniu zblizonym jak na nizinach.

---

• Numer lub karta ICE - w nagłym wypadku
• Akcja społeczna "Śmigło dla Tatr"

---